Behandeling

De logopedische behandeling van orofaryngeale slikstoornissen richt zich enerzijds op het revalideren van het slikken bij herstellende patiënten (bijv. na een beroerte, na opname op een ic-afdeling, na behandeling van hoofdhalskanker) of op het optimaal houden en begeleiding bij progressieve slikstoornissen (bijv. bij neurodegeneratieve aandoeningen en spierziekten).

In alle gevallen kent de behandeling kent in feite drie hoofdoelen:
1. Voldoende inname van vocht en voeding.
2. Veilige inname van vocht en voeding.
3. Normale inname van vocht en voeding.
Het belangrijkste om gezond te blijven is het binnenkrijgen van voldoende vocht en voeding, desnoods met (tijdelijke) medische drinkvoeding of sondevoeding. Dat geldt uiteraard voor iedereen, ook als er géén sprake is van een slikstoornis. Tegelijk moet eten en drinken veilig zijn, dat wil zeggen dat verslikken zo veel mogelijk moet worden voorkómen. Pas daarna kan zo gewoon mogelijk eten en drinken aan de orde zijn.

Voor de behandeling orofaryngeale slikstoornissen bestaan diverse technieken, die meestal worden verdeeld in compensatietechnieken en revalidatietechnieken. 

Compensatietechnieken (of compensaties) zijn bedoeld als directe aanpassing van de patiënt aan de slikstoornis, bijvoorbeeld:
- slikken met kin op de borst om verslikken in vloeistoffen te voorkomen;
- krachtiger slikkenom residu in de farynx te voorkomen;
- techniek om tijdens het slikken de luchtweg beter af te sluiten.
Maar ook de voeding kan (of moet) worden aangepast, bijvoorbeeld door het weglaten van harde of droge voeding en door voornamelijk zachte of vloeibare voeding te gebruiken. 

Het doel van revalidatietechnieken is om door middel van gericht oefenen effectief het kauwen, slikken of hoesten te verbeteren. Daarbij kan de logopedist instrumentele ondersteuning inzetten, zoals biofeedback en electrostimulatie.
Klik op de link om te lezen wat de multidisciplinaire richtlijn Orofaryngeale dysfagie aanbeveelt over intensieve sliktrainingsprogramma's

Mondzorg is juist ook bij slikstoornissen belangrijk. De logopedist moet daar alert op zijn, maar de uitvoering ervan is in het algemeen een taak van verpleegkundigen en verzorgenden.
Ook wanneer patiënten voeding weigeren is de logopedist slechts zijdelings betrokken, maar informatie daarover is breed beschikbaar.